Antidepresan, depresyon başta olmak üzere pek çok ruhsal bozukluğun tedavisinde kullanılan ilaç grubuna denir. Halk arasında antidepresan ilaçlar hakkında pek çok yanlış inanış vardır. Psikiyatrik tedavilerde, tıp alanında kullanılan diğer ilaçlarda olduğu gibi yan etkiler vardır. Ancak ilaç kullanımının hastalara getireceği tek şey bu yan etkiler değildir.
Doktor kontrolünde uygun dozda ve gerekli süre boyunca kullanılan antidepresanlarda yan etkiler oldukça azdır. Halk arasında yerleşmiş, antidepresan ilaçlar hakkında yanlış inanışlar bulunur. Bu inanışlar tedavinin düzgün ilerlememesinde ve hastaların ilaç kullanımına dikkat etmemesinde önemli bir etkendir. Antidepresanlar hakkındaki yanlış inançlar kesin doğrularmış gibi algılandığı için hastalar tedavi sürecinde ilaç kullanımını reddedebiliyor. Hatta ilaçla tedaviyi duyunca tedaviden bile vazgeçebiliyorlar.
1. Yanlış: Antidepresan İlaçlar Hiçbir İşe Yaramaz
Antidepresan ilaçlara belli bir süre, uygun dozda devam etmek gerekir. Doktor kontrolünde, uygun şekilde kullanılmazsa bir işe yaramaması ihtimali vardır. 1 yıl kullanılması gereken bir ilacı daha erken keserseniz tedavi sonuçlanmadığı için eski halinize dönebilirsiniz. Daha şiddetli bir depresyonla da karşılaşabilirsiniz. Bu da antidepresan ilaç tedavisinin bir işe yaramadığı algısına sebep olur. Ancak gerekli süre boyunca ilaca devam etmeniz ve doktor kontrolünde ilaç kullanımını bırakmanız durumunda benzer bir etki görülmez.
Uygun ilaç tedavisi uygun bir şekilde devam ettirildiğinde de ilerleyen zamanlarda depresyonun tekrar etme ihtimali vardır. Depresyona sebep olan stres koşulları ve sosyal ilişkiler aynı şekilde devam ettiği sürece depresyon da tekrar edebilir. Ancak tekrar depresyona girerim diye düşünerek tedaviden kaçınmak yararsız olacaktır. Çünkü pek çok fiziksel rahatsızlığımızın tekrar etme ihtimaline karşın tedavi oluruz. Ruh sağlığımıza da aynı şekilde dikkat etmemiz ve gerekli ilaç tedavisine başvurmamız gerekir.
2. Yanlış: Antidepresanlar Uyuşturur
Antidepresanların uyuşturucu olduğu düşünülür. Ancak antidepresanların içinde uyuşturucu özelliği olan bir madde bulunmamaktadır. Uyuşturucu maddelerin aksine hemen etki eden bir ilaç grubu da değildir. Etkisini görebilmek için en az 4 hafta kullanmaya devam etmek gerekir. İlaç kullanımını yarıda kesmek durumunda karşılaşılan yakınmalar da antidepresanların uyuşturucu etkisi olduğu kanısını güçlendirir. Ancak aslında antidepresanların yaptığı şey beyindeki bozulmuş kimyasalların yerine geçmektir.
Bu yolla beyindeki bozulmuş kimyasal yapı tedavi edilir. Bunun uyuşturucu madde bağımlılığı ile ilgisi yoktur. Antidepresana alışan beyin aniden buna ulaşamaz hale gelirse beyin bu duruma alışamaz ve vücutta birtakım yakınmalar görülebilir. Buna “kesilme belirtisi” adı verilir. Ancak kullanımına dikkat edildiğinde ve doktor kontrolünde ilaç bırakıldığında bu durum yaşanmaz.
3. Yanlış: Antidepresan İlaçlar Bağımlılık Yapar
Antidepresan ilaç kullanımına gereken süre boyunca devam etmemek, ilaçların bağımlılık yaptığı algısına sebep olur. İlaç azaltılarak bırakılmadığında tedavi tamamlanmadığı için başa dönülebilir. Bu da ilacın etkisinin yalnızca kullanıldığı sürece geçerli olduğu ve iyileştirmediği düşüncesine sebep olur.
İlacı yarıda kesmek birtakım biyolojik tepkileri beraberinde getirebilir. Bu durum antidepresan ilaçların bağımlılık yaptığı şeklinde yorumlanır. Ancak ilaç kullanımına doktorun tavsiye ettiği şekilde devam etme ve bırakma durumunda böyle bir durumla karşılaşılmaz.
4. Yanlış: Antidepresanlar “Mutluluk Hapları”dır
Antidepresanların “mutluluk hapı” olduğuna ve sahte bir mutluluk verdiğine inanılır. Ancak antidepresanların hastalara yaptığı şey daha normal hissetmelerini sağlamaktır. Antidepresanlar, hastalık belirtilerini azaltır ve aslında hastalar olağan hallerinden daha mutlu hissetmezler. Bu yüzden ilaca ihtiyaç duymayan insanların ilaç kullanması onları daha mutlu yapmaz, yalnızca ilacın yan etkilerini yaşamalarına sebep olur.
5. Yanlış: Antidepresanlar İntihara Sürükler
Antidepresan ilaçlar hakkında yanlış inanışlar içinde en sık rastlananlarından biri de intihara sürüklemesidir. İntihar eğiliminde artış, pek çok antidepresan ilaç prospektüsünde rastlanabilecek bir yan etkidir. Ancak depresyon hastalarının çoğunda zaten intihar eğilimi bulunmaktadır. Ve tedavi edilmediğinde bu eğilim artmaya devam eder.
Yani ilaç tedavisini reddetmek intihar riskini azaltmaz. Bu durumda uygun bir tedavi düzenlenmesi zaten depresyon belirtilerini azaltacağı ve hastayı iyileştireceği için ilaç tedavisinden kaçınmak yararsız ve hatta zararlı olacaktır.